In het afgelopen jaar hebben we ondervonden wat het werken volgens de nieuwe Woningwet inhoudt. We zagen dat de instroom van statushouders in onze woningvoorraad stagneerde. De economie en de koopwoningmarkt trokken flink aan, maar tegelijkertijd bleef betaalbaar wonen een belangrijk aandachtspunt. We hadden aandacht voor de gevolgen van het extramuraliseringsbeleid in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en staken daarom veel energie in het zelfstandig laten wonen van huurders die voorheen in een GGZ-instelling woonden. Verder zochten we nóg nadrukkelijker de samenwerking met onze huurders en partners.

Woningwet
In 2016 maakten we al een start met het werken volgens de nieuwe Woningwet. Afgelopen jaar hebben we gemerkt welke implicaties de nieuwe wet heeft voor onze activiteiten en manier van werken. Een mooi resultaat van de Woningwet is de gelijkwaardige rol van huurdersorganisaties, gemeenten en Actium in de totstandkoming van prestatieafspraken. Meer dan ooit is onze bijdrage aan de  volkshuisvestelijke doelstellingen in iedere gemeente afgestemd op de lokale behoefte. Het maken van de prestatieafspraken is een zeer (tijds-)intensief proces en vraagt veel van alle betrokkenen, maar met name van onze huurdersorganisatie MEVM. Daarom, en vanwege de continuïteit hebben we in een aantal gemeenten  afspraken gemaakt met een looptijd van vijf jaar. Zo kunnen we de jaarlijkse werkdruk rondom de actualisatie van de prestatieafspraken verminderen.

Als gevolg van de maatregel Passend Toewijzen zagen we dat voor huurtoeslaggerechtigde woningzoekenden de druk op goedkope en betaalbare huurwoningen toenam. We hebben daarom op grote schaal de streefhuren van onze woningen verlaagd. Hierdoor sluit onze woningvoorraad beter aan op de nieuwe praktijk van passend toewijzen en op de inkomenssituatie van onze woningzoekenden.

Als uitvloeisel van de Woningwet valt de gemeente Ooststellingwerf, waarin wij al meer dan 100 jaar actief zijn, buiten ons wettelijke kernwerkgebied (woningmarktregio Groningen Drenthe). Graag willen wij een algehele ontheffing voor de woningmarktregio Fryslân. In 2017 hebben we, na afstemming met het Ministerie, besloten om in eerste instantie een aanvraag in te dienen voor ontheffing op projectbasis voor de wijk het Haerenkwartier in Oosterwolde. Hier willen we snel aan de slag met een grootschalige renovatie en herstructurering. De hiervoor benodigde ontheffing is inmiddels afgegeven.

Statushouders
Als corporatie werken we samen met gemeenten om aan de gemeentelijke taakstelling voor het huisvesten van statushouders te voldoen. We hebben de taakstelling in 2017 (minimale afwijkingen uitgezonderd) ruimschoots behaald. In meerdere gemeenten hebben we meer mensen gehuisvest dan de taakstelling bedroeg, ook door de komst van nareizigers. Meer nog dan de kwantitatieve opgave, kwam ook de kwalitatieve opdracht voor onszelf en onze partners naar voren: een succesvolle integratie in de buurt door goede begeleiding. We maakten hiermee een start en zetten dit in 2018 door.

Aantrekkende markt, maar nog niet voor onze klant
We zagen in 2017 de economie, en daarmee ook de woningmarkt, verder aantrekken. Er wordt weer volop gekocht en gebouwd. De doorstroming op de woningmarkt is weer op gang gekomen. Ook bij ons  vonden volop onderhouds- en bouwactiviteiten plaats. Het resulteerde in 2017 in omvangrijke en mooie renovatie- en nieuwbouwprojecten.

Veel van onze klanten profiteren echter (nog) niet van de aantrekkende economie. De inkomenspositie van veel huishoudens blijft instabiel en ongunstig. Betaalbaarheid staat bij ons daarom nog steeds op de eerste plaats. Voor verreweg de meeste huurders bleef de huurprijs gelijk bij de jaarlijkse huurverhoging.  Om ook nieuwe klanten betaalbaar huren te kunnen bieden, verlaagden we de streefhuren. Met een intensieve begeleiding voorkwamen we nóg meer ontruimingen dan voorheen. We deden een proef in Assen, waarbij we bij ongeveer 100 huishoudens keken naar besparingsmogelijkheden, bijvoorbeeld door toeslagen beter te benutten en onnodig hoge lasten voor energie en zorg te voorkomen. Dit leverde per huishouden een gemiddelde besparing van € 700 op jaarbasis op. 

Extramuralisering
We hebben in 2017 gemerkt dat we nog veel meer aandacht moeten hebben voor het huisvesten van mensen die zelfstandig in de wijk komen wonen en daar zorg en begeleiding vanuit GGZ-instellingen ontvangen. Met name huurders die te maken hebben met psychiatrische en/of verslavingsproblematiek, kunnen een risico zijn voor het woongenot en de  leefbaarheid in de wijk. We merken dat de maatschappij, de cliënten, de zorgpartijen en wij als corporatie nog beter ingesteld moeten raken op het zelfstandig wonen van deze mensen in de wijk. Begrip, aandacht en andere manieren van werken en flexibiliteit zijn nodig, nu en in de komende jaren.

Samenwerking met huurders en partners
Nog nadrukkelijker dan voorheen willen we samen met onze klanten en netwerkpartners werken aan goed wonen. We zochten daarom nog vaker de samenwerking op, met verschillende partners en op verschillende manieren. Dit deden we binnen het samenwerkingsverband Mijn Buurt Assen, waarin bewoners ook aan het stuur zitten. En dit deden we in renovatieprojecten, waar bewoners bepaalden welke aannemer voor ze aan het werk mocht en wat deze moest gaan doen. Ook deden we dit door bij het  vaststellen van onze nieuwe strategische koers vele netwerkpartners te betrekken, bijvoorbeeld door ze uit te nodigen voor één van de vele inspirerende sessies. Evenals vorig jaar was de samenwerking met ons huurdersplatform intensief en dichtbij. 

In  de Woningwet 2015 is bepaald dat woningcorporaties naar redelijkheid moeten bijdragen aan de uitvoering van het gemeentelijke volkshuisvestelijk beleid. De Woningwet regelt een groot aantal zaken rond de samenwerking tussen gemeente, corporaties en huurdersorganisaties.

Wij  geven de voorkeur aan een uniforme aanpak voor alle gemeenten. In deze aanpak vormen (meerjarige) prestatieafspraken de onderlegger voor de jaarlijkse cyclus van het uitbrengen van het activiteitenoverzicht De woonvisie van de gemeente dient als basis bij het maken van de prestatieafspraken. 

Prestatieafspraken
In 2017 is in de gemeente Midden-Drenthe in gezamenlijk opdrachtgeverschap een nieuw woningmarktonderzoek uitgevoerd. In de overige gemeenten is een recent woningmarktonderzoek beschikbaar. Deze vormen de basis voor de te maken woonvisies en de prestatieafspraken. In 2017 hebben MEVM en Actium met alle gemeenten in het werkgebied prestatieafspraken gemaakt voor 2018. In vijf gemeenten hebben we afspraken voor de periode 2018-2022 gemaakt. In vier gemeenten hebben we de prestatieafspraken samen met andere in die gemeente werkzame corporaties en hun huurdersorganisaties gemaakt.

Assen
In 2015 is een uitgebreid woningmarktonderzoek uitgevoerd, waarna de gemeente Assen begin 2016 de woonvisie heeft vastgesteld. Wij hebben in 2017 met de gemeente Assen en MEVM prestatieafspraken gemaakt voor 2018-2022.

Hoogeveen
‘Waar iedereen een thuis vindt’ Dat is de naam van de woonvisie die de gemeente Hoogeveens in 2017 heeft  vastgesteld. Wij hebben prestatieafspraken gemaakt voor de periode 2018-2022 met huurdersplatform MEVM, de gemeente Hoogeveen en de corporaties Domesta en Woonconcept en hun huurdersorganisaties.

Meppel
De gemeente Meppel heeft begin 2016 het woonplan ‘Willen en kunnen in een veranderende woningmarkt’ vastgesteld. Meppel heeft met Woonconcept, Actium, Huurdersvereniging Meppel en MEVM meerjarige prestatieafspraken gemaakt voor de periode 2018-2022.

Midden-Drenthe
De gemeente Midden-Drenthe heeft in 2017, op basis van het uitgevoerde woningmarktonderzoek,  een nieuw woonplan vastgesteld. Op basis hiervan gaan de gemeente, Woonservice, Actium en de huurdersorganisaties Samen Sterk en MEVM een raamwerkovereenkomst opstellen voor de periode 2018-2022. Wij hebben voor 2018 prestatieafspraken gemaakt met de gemeente en MEVM.

Noordenveld
De gemeente Noordenveld hanteert het woningmarktonderzoek uit 2015, in combinatie met de Kaderstelling geactualiseerd woonbeleid  van de gemeenteraad als volkshuisvestelijk beleid. Op basis hiervan hebben wij prestatieafspraken gemaakt met de gemeente, MEVM , Woonborg en AHWoon voor de periode 2018-2022.

Ooststellingwerf
In Ooststellingwerf is in 2016 een woningmarktonderzoek uitgevoerd en in 2017 is de woonvisie van de gemeente vastgesteld. Wij hebben op basis hiervan met de gemeente, WoonFriesland en de huurdersorganisaties MEVM en De Bewonersraad prestatieafspraken gemaakt voor de periode 2018-2022.

Westerveld
In Westerveld is in 2016 een woningmarktonderzoek uitgevoerd. De nieuwe woonvisie is in concept gereed en wordt naar verwachting in 2018 vastgesteld. Wij hebben voor 2018 met de gemeente en MEVM prestatieafspraken gemaakt. Het is de bedoeling om in 2018 meerjarige prestatieafspraken af te sluiten.

De Wolden
In De Wolden  is in 2017 het nieuwe woonplan ‘Een leven lang wonen’ vastgesteld. Voor 2018 zijn met de gemeente en MEVM prestatieafspraken gemaakt. Het is de bedoeling om in 2018 meerjarige prestatieafspraken te maken.